Yoğunlaşma ve Yağış
Yoğunlaşma, havanın soğuması sonucunda içindeki nemin doyma noktasına ulaşması ve su damlacıklarına dönüşmesidir. Bu olayın gerçekleşmesi için hava sıcaklığının düşmesi gerekir.
Yoğunlaşmanın oluştuğu yere göre farklı sonuçlar ortaya çıkar:
- Yeryüzüne yakın yerlerde meydana geldiğinde sis oluşur
- Yükseklerde meydana geldiğinde bulut oluşur
Sis Oluşumu
Sis aşağıdaki koşullarda oluşabilir:
- Bulutsuz gecelerde yeryüzünün sıcaklık kaybetmesiyle
- Soğuk hava kütlesinin nemli bölgeleri geçmesiyle
- Farklı sıcaklıktaki hava kütlelerinin karışmasıyla
Bulut Çeşitleri
Bulutlar, yerden yükselen havanın içindeki su buharının yoğunlaşmasıyla oluşurlar ve yüksekliklerine göre üç gruba ayrılırlar:
-
Alçak Bulutlar:
Yerden 3000 m yükseklikte oluşurlar
Kalın, yoğun ve koyu renklidirler
Küme şekillidir Ku¨mu¨lu¨sbulutu
Yoğun yağış bırakırlar
-
Orta Bulutlar:
3000-7000 m arasında yer alırlar
Beyaz renklidirler
Genellikle yağış bırakmazlar
-
Yüksek Bulutlar Siru¨s:
7000 m'nin üstünde oluşurlar
Su buharının buz şeklinde yoğunlaşmasıyla oluşurlar
Önemli Kavram: Stratüs bulutu, genellikle alçak bulut sınıfında yer alır ve gri renkli, tabaka şeklinde yayılan bulutlardır. Yağmur veya hafif kar yağışına neden olabilirler.
Yerde Oluşan Yoğunlaşma Türleri
- Çiy: Havadaki su buharının soğuk cisimlerle temas etmesiyle oluşur
- Kırağı: Cisimler üzerinde yoğunlaşma sonucu oluşan ince buz kristalleridir, aşırı soğuk havalarda oluşur
Yağış Çeşitleri
Yağış çeşitlerini belirleyen faktörler:
- Bulut içindeki sıcaklık değerleri
- Bulut içindeki buz ve hava hareketleri
- Yeryüzündeki hava hareketleri
Temel yağış türleri:
- Yağmur: Havadaki su buharının yoğunlaşmasıyla su damlacıkları şeklinde düşmesiyle oluşur
- Kar: Su buharının yükseklerde 0°C'nin altında yoğunlaşıp kristalleşmesiyle oluşur
- Dolu: Bulutlardaki su damlacıklarının yükselici ve alçalıcı hava hareketleri etkisiyle donması sonucu oluşur
Hava Hareketleri: Yükselici hava hareketi bulut oluşumunu sağlarken, alçalıcı hava hareketi genellikle sıcaktır ve havanın ısınmasına neden olur. Bu hareketler yağış türlerini ve miktarını doğrudan etkiler.
